Geboren Terheijdenaar Petrus van Schendel, meer dan een kunstschilder

De Van Schendelstraat op Wagenberg herinnert aan de 19e-eeuwse kunstschilder Petrus van Schendel. Zijn vader was een Wagenbergse boerenzoon die woonde in Terheijden. Hij was daar herenboer, koopman, graanhandelaar en was lid van het gemeentebestuur. Petrus kreeg de gelegenheid om zijn artistieke talenten te ontwikkelen aan de Antwerpse Academie voor Beeldende Kunst.

Na zijn opleiding werkte hij o.a. in Breda en kon aanzienlijke opdrachten in de wacht slepen. Zijn voorkeur ging uit naar het schilderen van mensen bij kaarslicht of bij maanlicht. In diezelfde stijl schilderde eerder ook de in Made geboren kunstschilder Godfried Schalken (1643-1706), naar wie daar een straat genoemd is.

In 1853 schonk Petrus van Schendel aan de kerk van zijn geboorteplaats een groot schilderij van de patroonheilige, dat nu al ruim anderhalve eeuw in de Antonius Abt-kerk hangt. Behalve een gevierd schilder was Van Schendel ook een bekwaam werktuigkundige en uitvinder. In 1841 werd hem een koninklijk octrooi verleend voor zijn uitvinding tot verbetering van de schoepen bij stoomvaartuigen.

Zijn vinding voorkwam verspilling van energie en ging het schokken van de vaartuigen tegen zodat het reizen aangenamer werd. Al lange tijd lang hadden ingenieurs zich met dit probleem beziggehouden, maar Van Schendel was erin geslaagd een constructie te ontwikkelen die door haar eenvoud geschikt was om uitgevoerd te worden.

Ook deed hij enkele uitvindingen ten behoeve van de droogmaking van het Haarlemmermeer. Daarnaast schreef hij in 1848 een werk over het ontginnen van heidevelden in de Kempen – onder vermelding dat hij de uitvinder was van de 'l'Hélice hydraulique pour irrigation' – en in 1853 over het zijdelings schudden van spoorrijtuigen.

Lange tijd woonde en werkte hij in Brussel. Daar rust deze Terheijdenaar in een groot familiegraf op het kerkhof van Laeken. De voormalige gemeente Terheijden heeft Petrus van Schendel in 1953 geëerd met een straatnaam op Wagenberg. In het Advies inzake straatnamen voor de gemeente Terheijden van 8 september 1953, gaf de toenmalig archivaris C. Lohmann de volgende omschrijving: 'Petrus van Schendel (1806-1870) geboren in de gemeente Terheijden, was een bekend en vruchtbaar kunstschilder'.

Bij Raadsbesluit van 13 oktober 1953 is de straatnaam officieel vastgesteld. Zie het uitgebreide themaboekje: 'Petrus van Schendel 1806-1870' (Vlasselt nr 111).

Johan van der Made.

Beelden bij dit artikel